زنجیره تأمین خودروهای الکتریکی؛ فرصتی برای نوسازی صنعتی ایران


زنجیره تأمین خودروهای الکتریکی؛ فرصتی برای نوسازی صنعتی ایران

در دهه‌های اخیر، جهان با چالش‌های فزاینده‌ای در حوزه‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و فناورانه مواجه شده است. این چالش‌ها، از بحران تغییرات اقلیمی گرفته تا ناپایداری منابع انرژی، لزوم بازنگری در الگوهای سنتی تولید و مصرف انرژی را به‌وضوح آشکار کرده‌اند. در این میان، صنعت خودروهای الکتریکی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مصادیق تحول در حوزه حمل‌ونقل، به سرعت در حال رشد و گسترش است و چشم‌اندازی نوین از حرکت به‌ سمت توسعه پایدار را پیش‌روی کشورها قرار داده است.

مطابق با پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، تا سال ۲۰۳۰ حدود ۶۰ درصد از فروش جهانی خودروهای سبک به خودروهای الکتریکی اختصاص خواهد یافت. این روند، بیانگر تحول در رفتار مصرف‌کنندگان و ترجیح راهکارهای کم‌مصرف و پاک است، بلکه نشان‌دهنده لزوم تطبیق سیاست‌گذاری‌ها و ساختارهای صنعتی کشورها با تحولات فناورانه و الزامات زیست‌محیطی روز دنیا است.

ایران با وجود برخورداری از ذخایر قابل‌توجه نفت و گاز، نمی‌تواند محدودیت‌های بلندمدت این منابع و پیامدهای زیست‌محیطی ناشی از مصرف آن‌ها را نادیده بگیرد. بر اساس آمارها بیش از ۲۵ درصد از مصرف انرژی در ایران مربوط به بخش حمل‌ونقل است؛ بخشی که به‌طور عمده وابسته به سوخت‌های فسیلی است و این وابستگی، افزون بر تحمیل فشار فزاینده بر شبکه توزیع سوخت، یکی از عوامل اصلی آلودگی هوای کلان‌شهرها نیز به شمار می‌رود.

از سوی دیگر، نظام یارانه‌ای انرژی، به‌ویژه در حوزه سوخت، بار مالی سنگینی بر بودجه کشور وارد کرده و استمرار این روند در بلندمدت، مقرون‌به‌صرفه است و پایدار نخواهد بود. در چنین شرایطی، توسعه حمل‌ونقل برقی می‌تواند به‌عنوان یکی از مؤثرترین راهکارها برای کاهش مصرف انرژی، کنترل آلودگی و بهبود کیفیت زندگی شهروندان مدنظر قرار گیرد.

پیشرفت‌های فناوری در زمینه باتری‌های لیتیوم-یون، افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی انرژی، کاهش زمان شارژ و بهبود طول عمر خودروهای برقی، بستر ورود کشورهایی چون ایران را به این عرصه بیش از پیش فراهم کرده است. از سوی دیگر، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کنار خودروهای الکتریکی، می‌تواند زمینه‌ساز یک تحول بنیادین در ساختار انرژی کشور باشد.

توسعه صنعت خودروهای الکتریکی صرفاً به تولید خودرو محدود نمی‌شود، بلکه زنجیره‌ای گسترده از صنایع پیشرفته را دربر می‌گیرد. این زنجیره شامل اکتشاف و فرآوری مواد اولیه (نظیر لیتیوم، نیکل، کبالت)، طراحی و تولید باتری، توسعه موتورهای الکتریکی، سامانه‌های هوشمند مدیریت انرژی و همچنین زیرساخت‌های شارژ سریع و هوشمند است.

ایران، با بهره‌مندی از ظرفیت‌های قابل توجه معدنی، زیرساخت‌های صنعتی، و نیروی انسانی متخصص، می‌تواند به بازیگری مهم در این زنجیره جهانی تبدیل شود. ایجاد ارزش افزوده در داخل کشور، کاهش وابستگی به واردات قطعات کلیدی، و تقویت توان فناورانه داخلی از مزایای ورود جدی به این عرصه خواهد بود.

گروه سرمایه، به‌عنوان مجموعه‌ای فعال در صنایع مادر و استراتژیک کشور، با برخورداری از زیرساخت‌های صنعتی پیشرفته، توان سرمایه‌گذاری و نگرش بلندمدت، آمادگی دارد تا در زنجیره تأمین و توسعه فناوری‌های مرتبط با خودروهای الکتریکی نقش مؤثری ایفا کند. این مشارکت می‌تواند از توسعه فناوری‌های داخلی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان آغاز شده و تا مشارکت در پروژه‌های بین‌المللی و ایجاد زیرساخت‌های حیاتی در حوزه انرژی پاک گسترش یابد.

با نگاهی آینده‌نگر، سرمایه‌گذاری در این حوزه نه‌تنها گامی در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار است، بلکه فرصتی بی‌بدیل برای نوسازی صنعتی، ایجاد اشتغال دانش‌بنیان، و خلق ارزش افزوده در اقتصاد ایران به شمار می‌رود.

تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۳