این شرکت با اجرای طرح های متمادی از سال های گذشته تاکنون نقش موثری در بخش پایین دستی صنعت نفت ایفا کرده و در مقاطع مختلف از احیای ارزآوری در بخش صادرات فرآورده های نفتی گرفته تا تامین و توزیع سوخت در بازار مصرف و همچنین تامین خوراک مجتمع های پتروشیمی و… تمام ظرفیت های بالفعل و بالقوه خود را بکارگرفته است.

ظرفیت پالایش کشور با استناد به عملکرد ۹ پالایشگاه نفتی و یک پالایشگاه میعانات گازی از جایگاه تثبیت شده ای برخوردار شده است. با نگاهی به آمار می توان دریافت که اجرای طرح‌های افزایش تولید از سال ۱۳۹۲ تا سال تاکنون در پالایشگاه های کشور ظرفیت پالایش را از ۱.۷ میلیون بشکه در روز به ۲.۳ میلیون بشکه افزایش داده که این عدد بیانگر رشد ۴۳ درصدی ظرفیت پالایشی ایران است.

درحال حاضر با راه اندازی و بهره برداری از واحدهای ارتقای کیفیت فرآورده های نفتی از سوی شرکت پالایش و پخش ظرفیت تولید بنزین از ۵۶ میلیون لیتر به ۱۱۵ میلیون لیتر و گازوئیل از ۹۴ میلیون لیتر به ۱۲۵ میلیون لیتر در روز رسیده است. همچنین ظرفیت تولید بنزین با استاندارد یورو۴ به ۷۹ میلیون لیتر و گازوئیل با همین استاندارد به ۵۴ میلیون لیتر در روز رسیده که با بهره برداری از طرح تصفیه هیدرو‍ژنی نفتگاز در پالایشگاه اصفهان ۲۰ میلیون لیتر دیگر به آن اضافه خواهد شد.

شایان ذکر است میزان تولید بنزین با استانداردهای زیست محیطی یورو۴ از سوی این شرکت، روزانه ۹۱ میلیون لیتر است.

پالایش مصارف انرژی در پالایشگاه‌ها

پایش و نظارت بر میزان و چگونگی استفاده از انرژی در پالایشگاه های کشور امری ضروری به نظر می رسد که برای محقق ساختن آن، اقدامات زنجیرواری صورت گرفته که در نهایت منجر به افزایش بهره وری، کاهش وبهینه‌سازی مصرف انرژی در این صنعت شده است.

از جمله اقداماتی که برای اولین بار در سطح کشور اتفاق افتاده، اندازه گیری روزانه معیارهای مصرف انرژی در پالایشگاه ها بوده است به گونه ای که ۸ پالایشگاه موفق به استقرار سیستم مدیریت انرژی بر مبنای ایزو ۵۰۰۱ از شرکت های معتبر شده اند و برای دو پالایشگاه دیگر نیز برنامه ریزی لازم صورت گرفته است.

ارسال خوراک به مجتمع های پتروشیمی

پالایشگاه ها با افزایش ارسال محموله های خوراک اعم از پروپیلن، نفتا، بوتان و… به مجتمع های پتروشیمی اقدامات لازم را اجرایی کرده اند. درحال حاضر روزانه ۷ هزار مترمکعب خوراک مایع از پالایشگاه ها به مقصد واحد های پتروشیمی ارسال می شود.

درآمدزایی ارزی با عرضه فرآورده ها در بورس انرژی

رونق بازار فروش فرآورده ها نیز ازجمله اولویت هایی بوده که برای محقق ساختن آن این شرکت همکاری قابل توجهی را با بورس انرژی آغاز کرده است؛ به گونه ای که با ایجاد یک تعامل دوسویه با این شرکت عرضه فرآورده ها بیش از پیش در بورس انرژی رونق گرفت.

تثبیت جایگاه سهم سی ان جی در سبد سوخت به عنوان سوخت ملی

از دیگر اقدامات این شرکت توسعه سهم سی ان جی در سبد سوخت خودروهاست که به نوعی هم به اهداف زیست محیطی کمک کرده و هم از نظر اقتصادی دستاوردهایی را در سطح کلان برای کشور رقم زده است که با باز شدن پای شورای اقتصاد جهش دوم این طرح سرعت بالایی گرفت.

با تصویب شورای اقتصاد طرح «حمایت از تولید و تبدیل کارخانه ای و کارگاهی یک میلیون و ۴۶۰ هزار دستگاه خودروی تاکسی، ون (تاکسی)، وانت و مسافربر شخصی بنزینی به دوگانه سوز» به صورت رایگان در دستور کار این شرکت قرار گرفت.

احداث خطوط لوله نفت و فرآورده های نفتی در کشور

انتقال نفت خام و فرآورده های نفتی از میادین به پالایشگاه ها و از پالایشگاه ها به مقاصد مختلف در ۱۲ منطقه عملیاتی از طریق بیش از ۱۴ هزار کیلومتر خط لوله ۴ اینچ تا ۳۲ اینچ، در اقصی نقاط کشور انجام می شود؛ همچنین ۱۱۰ مرکز انتقال، ۵۶ تاسیسات و ۹ ایستگاه فشارشکن دراین مناطق تعبیه شده اند. با بهره برداری از ۱۰۰۰ کیلومتر خطوط لوله در دو سال اخیر این روند در کشور تسهیل و منجر به افزایش ضریب ایمنی و سهولت انتقال،‌ کاهش حوادث و هزینه های صورت گرفته در این بخش شده است.

خط لوله ۲۰ اینچ فرآورده های نفتی نائین- کاشان- ری به طول ۴۳۰ کیلومترو تأسیسات مربوط، خط لوله ۱۶ اینچی شازند-ری به طول ۲۶۴ کیلومتر، خط لوله ۱۴ اینچی تبریز-خوی-ارومیه به طول ۱۶۹ کیلومتر و خط لوله ۲۶ اینچی آبادان-اهواز به طول ۱۳۵ کیلومتر با آمدن به روی مدار بهره برداری طول خطوط لوله انتقال نفت خام و فرآورده ها را به بیش از ۱۵ هزار کیلومتر رسانیده است.

ذخیره سازی فرآورده های اصلی با ظرفیت بیش از ۱۳ میلیارد لیتر

توزیع روزانه بیش از ۲۵۰ میلیون لیتر انواع فرآورده های نفتی اصلی در سراسر کشور یکی از وظایف شرکت ملی پالایش و پخش محسوب می شود. در این مجموعه ذخیره سازی فرآورده های اصلی با ظرفیت بیش از ۱۳میلیارد لیتر انجام می شود.

باید گفت تاسیساتی بالغ بر ۳۹۹۰ جایگاه عرضه بنزین، ۲۴۹۳جایگاه عرضه سی ان جی، ۵۰ مرکز سوخت گیری هواپیمایی درکشور استقرار دارند.

تعداد جایگاه های عرضه کننده نفت گاز یورو۴ از ۱۶۶ باب در سال ۹۷ به ۵۰۰ باب در سراسر کشور افزایش یافته است. همچنین بنزین یورو ۴ در اقصی نقاط کشور توزیع می شود؛ این درحالی است که از ۸ کلانشهر در سال ۹۷ هم اکنون حدود بیش از ۸۰ درصد شهرهای کشور تحت پوشش بنزین با استانداردهای زیست محیطی یورو ۴ قرار دارند.